II. Ortaçağ Sanatının Özellikleri
III. Ortaçağ Sanatının Mühim Dönemleri
IV. Avrupa’da Ortaçağ Sanatı
V. Orta Şark’da Ortaçağ Sanatı
VI. Afrika’da Ortaçağ Sanatı
VII. Asya’da Ortaçağ Sanatı
VIII. ABD’da Ortaçağ Sanatı
IX. Ortaçağ Sanatının Tesiri
Mühim Sorular
| Antet | Yanıt |
|---|---|
| Ortaçağ sanatı | Orta Asır sanatı, ortalama MS 500-1500 yılları arası. |
| Romantik sanat | Romantik aşkı, sıklıkla romantik yahut idealize edilmiş bir halde anlatım eden sanat. |
| Sanatta aşk | Antik çağlardan günümüze aşkın sanattaki tasviri. |
| Sanatta anlatım gücü | Sanatın duygu ve düşünceleri anlatım etme kabiliyeti. |
| Ortaçağ aşkı | Ortaçağ sanatında, sıklıkla dini yahut içsel bir bağlamda, aşkın ifadesi. |
II. Ortaçağ Sanatının Özellikleri
Ortaçağ sanatı, oldukça muhtelif stilleri, teknikleri ve medyayı kapsayan muhtelif ve oldukça yönlü bir alandır. Sadece, bir çok ortaçağ sanatında ortak olan bir takım hususiyet vardır, bunlar içinde şunlar bulunur:
- Dini temalara odaklanma
- Sembolizm ve alegorinin kullanması
- İdealizm ve güzellik duygusu
- Zanaatkarlığa ve teknik beceriye emniyet
Bu özellikler, derinden dindar ve hiyerarşik olan ortaçağ camiasının değerlerini ve inançlarını yansıtır. Ortaçağ sanatçıları çoğu zaman Kilise yahut soylular benzer biçimde varlıklı patronlar tarafınca görevlendirilirdi ve eserleri Allah’yı yüceltmek ve patronlarının enerjisini ve statüsünü yansıtmak için tasarlanmıştı. Netice olarak, ortaçağ sanatı çoğu zaman ihtişamı, güzelliği ve içsel önemi ile karakterize edilir.
Sadece, ortaçağ sanatının tek tip olmadığını belirtmek önemlidir. Birçok değişik yöresel sanat stili vardı ve sanatçılar çoğu zaman klasik, Bizans ve İslam sanatı benzer biçimde muhtelif kaynaklardan yararlanıyordu. Netice olarak, ortaçağ sanatı, Orta Asır yaşamına büyüleyici bir bakış sunan varlıklı ve muhtelif bir alandır.
III. Ortaçağ Sanatının Mühim Dönemleri
Orta Asır, Avrupa tarihinin çoğu zaman 5. yüzyıldan 15. yüzyıla kadar sürdüğü kabul edilen bir zamanlarıdır. Çoğu zaman üç ana döneme ayrılır: Erken Orta Asır (5.-10. yüzyıllar), Yüksek Orta Asır (10.-13. yüzyıllar) ve Geç Orta Asır (13.-15. yüzyıllar).
Erken Orta Asır, Roma İmparatorluğu’nun çöküşü ve Avrupa’nın bir takım minik, bağımsız krallığa bölünmesiyle büyük politik ve toplumsal çalkantıların yaşandığı bir dönemdi. Bu zamanda, köylülerin toprağa bağlı olduğu ve efendilerine bağlılık borcu olduğu bir toplumsal örgütlenme sistemi olan feodalizm yükselişe geçti. Erken Orta Asır, bununla beraber yeni sanat ve mimari tarzlarının ortaya çıkmasıyla büyük kültürel ve sanatla alakalı yeniliklerin yaşandığı bir dönemdi.
Yüksek Orta Asır, Avrupa ekonomisinin büyümesi ve nüfusun artmasıyla beraber göreceli bir sulh ve huzur dönemiydi. Bu zamanda, orta asır şehirlerinin yükselişi ve yeni idare ve hukuk biçimlerinin gelişimi görüldü. Yüksek Orta Asır bununla beraber Katolik Kilisesi’nin Avrupa camiasında merkezi bir rol oynamasıyla büyük bir dini heyecan dönemiydi.
Geç Orta Asır, Kara Ölüm’ün Avrupa’yı kasıp kavurduğu ve İngiltere ile Fransa arasındaki Yüz Sene Savaşları’nın tesirini gösterdiği bir siyasal ve sosyal huzursuzluk dönemiydi. Bu zamanda ek olarak klasik öğrenimi ve sanatla alakalı yeniliği vurgulayan bir kültürel hareket olan Rönesans’ın yükselişi görüldü. Geç Orta Asır, Avrupa’nın orta asır dünyasından çağdaş dünyaya geçiş icra ettiği büyük bir değişiklik ve çalkantı dönemiydi.
IV. Avrupa’da Ortaçağ Sanatı
Avrupa’da Orta Asır sanatı, 5. yüzyılda Roma İmparatorluğu’nun çöküşünden 15. yüzyılda Rönesans’ın başlangıcına kadar olan dönemde üretildi. Bu devre çoğu zaman üç ana döneme ayrılır: Erken Orta Asır (5.-10. yüzyıllar), Yüksek Orta Asır (11.-13. yüzyıllar) ve Geç Orta Asır (14.-15. yüzyıllar).
Erken Orta Asır’da Avrupa sanatı Bizans İmparatorluğu sanatından büyük seviyede etkilenmiştir. Bizans sanatı altın varak, karmaşa mozaikler ve stilize figürlerin kullanımıyla karakterize edilir. Bizans sanatının en meşhur örneklerinden bazıları İstanbul’daki Ayasofya’daki mozaikler ve Roma’daki Santa Maria Antiqua Kilisesi’ndeki fresklerdir.
Yüksek Orta Asır’da Avrupa sanatı kendine has bir yoldam geliştirmeye başladı. Bu yoldam realist figürler, naturel manzaralar ve parlak renkler kullanımıyla karakterize edilir. Yüksek Orta Asır sanatının en meşhur örneklerinden bazıları Giotto di Bondone’nin resimleri ve Nicola Pisano’nun heykelleridir.
Geç Orta Asır’da Avrupa sanatı giderek daha karmaşa ve süslü hale geldi. Bu yoldam, karmaşa detayların, parlak renklerin ve altın varakların kullanımıyla karakterize edilir. Geç Orta Asır sanatının en meşhur örneklerinden bazıları Jan van Eyck’in resimleri ve Donatello’nun heykelleridir.
Ortaçağ sanatı Avrupa kültürünün gelişiminde mühim bir rol oynamıştır. Avrupalılar içinde ortak bir hüviyet duygusu yaratmaya ve Hristiyanlığın yayılmasını teşvik etmeye destek olmuştur. Ek olarak Rönesans ve Barok benzer biçimde daha sonraki sanatla alakalı stillerin gelişimini de etkilemiştir.
V. Orta Şark’da Ortaçağ Sanatı
Orta Şark’daki Ortaçağ sanatı, oldukça muhtelif stilleri ve medyayı kapsayan muhtelif ve canlı bir gelenekti. İslam dini, Bizans İmparatorluğu ve çevredeki bölgenin kültürleri dahil olmak suretiyle muhtelif faktörlerden etkilenmişti.
Ortaçağ Ortadoğu sanatının en karakteristik özellikleri içinde geometrik ve bitkisel desenlerin kullanması, insan figürlerinin idealize edilmiş bir halde betimlenmesi ve hat sanatının süsleme öğesi olarak kullanılması yer alır.
Ortaçağ Orta Şark sanatı, fotoğraf, heykel, mimari ve tekstil benzer biçimde muhtelif ortamlarda üretildi. Ortaçağ Orta Şark sanatının en meşhur örneklerinden bazıları Kudüs’teki Kubbet-üs-Sahra, İspanya’daki Kordoba Yüce Camii ve Timurlular dönemine ilişkin Pers minyatür resimleridir.
Ortaçağ Ortadoğu sanatı, dünyanın öteki bölgelerindeki sanatın gelişimi üstünde derin bir tesir yarattı ve günümüz sanatçıları için esin kaynağı olmaya devam ediyor.
6. Sual & Yanıt
* Ortaçağ sanatı nelerdir?
* Ortaçağ sanatının özellikleri nedir?
* Ortaçağ sanatının mühim dönemleri nedir?
* Avrupa’da Ortaçağ sanatı nelerdir?
* Ortadoğu’da Ortaçağ sanatı nelerdir?
* Afrika’da Ortaçağ sanatı nelerdir?
* Asya’da Ortaçağ sanatı nelerdir?
* ABD’da Ortaçağ sanatı nelerdir?
* Ortaçağ sanatının tesiri nelerdir?
* Ortaçağ sanatı hakkındaki sık sorulan sorular nedir?
VII. Asya’da Ortaçağ Sanatı
Asya’daki Orta Asır sanatı, değişik kültürlerden ve vakit dilimlerinden gelen oldukça muhtelif sanatla alakalı gelenekleri kapsar. Orta Asır Asya sanatının en dikkat cazibeli örneklerinden bazıları şunlardır:
- Tang Hanedanlığı (MS 618-907) döneminde gelişen Çin’in Budist sanatı. Bu sanat, canlı renkler ve karmaşa detayların kullanımıyla karakterize edilir ve çoğu zaman Budist tanrılarını ve hikayelerini tasvir eder.
- Gupta döneminde (320-5 CE) zirveye ulaşan Hindistan’ın Hindu sanatı. Bu sanat sembolizm kullanması ve Hindu tanrıları ve hikayelerinin tasviriyle bilinir.
- Abbasiler halifeliği (MS 750-1258) döneminde gelişen Orta Şark’nun İslam sanatı. Bu sanat, geometrik desenler ve hat kullanımıyla karakterize edilir ve çoğu zaman İslami figürleri ve hikayeleri tasvir eder.
- Heian döneminde (MS 794-1185) gelişen Japonya’nın Budist sanatı. Bu sanat, narin çizgiler ve parlak renkler kullanımıyla bilinir ve çoğu zaman Budist tanrılarını ve hikayelerini tasvir eder.
Ortaçağ Asya sanatı, bölgenin birçok kültürünü ve dinini yansıtan varlıklı ve muhtelif bir gelenektir. Asya halkının yaratıcılığının ve sanatla alakalı becerisinin bir kanıtıdır ve bugün de hayranlıkla izlenmeye ve incelenmeye devam etmektedir.
VIII. ABD’da Ortaçağ Sanatı
ABD’daki Orta Asır sanatı, 11. yüzyıldan 16. yüzyıla kadar olan dönemde ABD’nın yerli halklarının sanatla alakalı üretimini anlatım eder. Bu zamanda Maya, Aztek ve İnka benzer biçimde ABD’daki birçok büyük medeniyetin yükselişi ve düşüşü görüldü. Bu medeniyetlerin her birinin kendine has kültürel değerlerini ve inançlarını yansıtan kendine has sanatla alakalı geleneği vardı.
Maya uygarlığının sanatı, varlıklı sembolizmi ve karmaşa detaylarıyla karakterize edilir. Maya sanatçıları, heykeller, resimler ve çanak çömlekler de dahil olmak suretiyle oldukça muhtelif sanat eserleri ürettiler. Bu eserlerin bir çok dini figürleri yahut mitolojik sahneleri tasvir eder.
Aztek uygarlığının sanatı da fazlaca semboliktir, sadece çoğu zaman Maya sanatından daha şiddetli ve kanlıdır. Aztek sanatçılar heykeller, resimler ve mücevherler de dahil olmak suretiyle oldukça muhtelif sanat eserleri ürettiler. Bu eserlerin bir çok harp yahut fedakarlık sahnelerini tasvir eder.
İnka uygarlığının sanatı, geometrik şekillerin kullanması ve simetriye verdiği önemle karakterize edilir. İnka sanatçıları, tekstil, çanak çömlek ve metal işçiliği de dahil olmak suretiyle oldukça muhtelif sanat eserleri üretti. Bu eserlerin bir çok dini figürleri yahut mühim zamanı vakaları tasvir eder.
Avrupalıların 15. yüzyılda ABD’ya varışı, yerli halkların sanatla alakalı geleneklerinde derin bir değişikliğe yol açtı. Avrupalı misyonerler ve sömürgeciler, yerli sanatın gelişimi üstünde mühim bir etkiye haiz olan yeni sanatla alakalı stiller ve teknikler tanıttılar.
Avrupa sanatının etkisine karşın, yerli sanatçılar kendi benzersiz kültürel değerlerini ve inançlarını yansıtan sanat eserleri üretmeye devam ettiler. Bu, ABD yerlilerinin yaratıcılığının ve sanatla alakalı kabiliyetinin bir kanıtı olan varlıklı ve muhtelif bir sanat gövdesiyle sonuçlandı.
IX. Ortaçağ Sanatının Tesiri
Ortaçağ sanatının tesiri, kiliselerin ve katedrallerin mimarisinden duvarlarını süsleyen fotoğraf ve heykellere kadar muhtelif şekillerde görülebilir. Ortaçağ sanatının edebiyat, müzik ve dansın gelişimi üstünde de derin bir tesiri olmuştur.
Ortaçağ sanatının en dikkat cazibeli örnekleri içinde, 1066 senesinde Normanlar’ın İngiltere’yi fethini betimleyen Bayeux Gobleni ve Rönesans sanatının ilk örneklerinden sayılan Giotto’nun resimleri yer alır.
Ortaçağ sanatının mimarinin gelişimi üstünde de mühim bir tesiri olmuştur. Yükselen kemerleri ve karmaşa detaylarıyla karakterize edilen Gotik mimari seçimi, ortaçağ sanatından büyük seviyede etkilenmiştir. Gotik mimari, Paris’teki Notre Dame Katedrali ve Londra’daki Westminster Abbey benzer biçimde dünyanın en meşhur binalarından bazılarında görülebilir.
Ortaçağ sanatının mimari üstündeki tesirinin yanı sıra edebiyat, müzik ve dansın gelişimi üstünde de derin bir tesiri olmuştur. Dante ve Chaucer benzer biçimde ortaçağ şairlerinin eserleri ortaçağ sanatından büyük seviyede etkilenmiştir ve Hildegard of Bingen ve Guillaume de Machaut benzer biçimde ortaçağ bestecilerinin müzikleri çoğunlukla dini temalardan esinlenmiştir. Ortaçağ dansı da dini imgelerden ve sembolizmden esin almıştır ve birçok ortaçağ dansı dini törenlerin bir parçası olarak icra edilmiştir.
Ortaçağ sanatının tesiri bugün hala muhtelif şekillerde görülebilir. Birçok kilise ve katedralin mimarisi hala ortaçağ tasarımlarına dayanmaktadır ve ortaçağ şairlerinin ve bestecilerinin eserleri icra edilmeye ve incelenmeye devam etmektedir. Ortaçağ sanatı ek olarak, çoğunlukla varlıklı sembolizmi ve imgelerinden esin alan çağdaş sanatçılara da esin vermeye devam etmektedir.
S: Ortaçağ sanatı nelerdir?
A: Ortaçağ sanatı, Orta Asır’da, ortalama 5. yüzyıldan 15. yüzyıla kadar Avrupa’da üretilen sanattır.
S: Ortaçağ sanatının özellikleri nedir?
A: Ortaçağ sanatının karakteristik özellikleri dini imgelerin kullanması, insan figürüne odaklanması ve sembolizmden yararlanmasıdır.
S: Ortaçağ sanatında aşkın anlatım gücü nelerdir?
A: Ortaçağ sanatında aşkın anlatım gücü, hem dini aynı zamanda seküler sanat eserlerinde aşkın tasvir edilme biçimlerinde açıkça görülür. Dini eserlerde aşk, insanları Allah ile birleştiren içsel bir güç olarak tasvir edilir. Seküler eserlerde aşk, insanları büyük kahramanlık yahut fenalık eylemlerine sürükleyebilen kuvvetli bir duygu olarak tasvir edilir.
S: Ortaçağ sanatında aşkı tasvir eden örnekler nedir?
A: Ortaçağ sanatına ilişkin aşkı tasvir eden birtakım örnekler şunlardır:
* 13. yüzyıldan kalma resimli bir el yazması olan “Gülün Romanı”, genç bir insanın aşk arayışının hikayesini konu alıyor.
* 12. yüzyıldan kalma, Allah ile Kilise arasındaki sevgiyi özetleyen, minyatürlü bir el yazması olan “Neşidelerin Neşidesi”.
* 15. yüzyıldan kalma, aşıklar arasındaki aşkı tasvir eden oldukça sayıda tablonun yer almış olduğu, minyatürlü bir el yazması olan “Duc de Berry’nin Oldukca Varlıklı Zamanları”.
S: Aşkın Ortaçağ kültürüne tesiri nelerdir?
A: Aşkın ortaçağ kültüründe derin bir tesiri vardı. İnsanları büyük kahramanlık yahut fenalık eylemlerine sürükleyebilecek kuvvetli bir güç olarak görülüyordu. Ek olarak insanları Allah ile birleştirebilecek içsel bir güç olarak görülüyordu.
0 Yorum